Featured, Kiến thức

10 điều cần biết về côn dầu (ly hợp thủy lực – hydraulic clutch)

(1) Nó là gì? Ly hợp thủy lực (hay còn gọi là côn dầu) đều có các lá côn và nồi côn như bộ côn dây tiêu chuẩn. Sự khác biệt duy nhất là trong hệ thống điều khiển các tấm ly hợp (lá côn). Khi cần ly hợp (tay côn ) được kéo, với côn dầu, chất lỏng được nén xuống qua một đường ống để tách ly hợp. Với bộ côn dây tiêu chuẩn, tay côn kéo một sợi cáp được kết nối với một cánh tay đòn để tách các tấm ly hợp.

(2) Mục đích. KTM đã tiên phong trong việc dùng ly hợp thủy lực vì chúng dễ kéo vào hơn (bóp tay côn) so với ly hợp truyền động bằng cáp. Việc bóp côn nhẹ hơn cho phép họ sử dụng lò xo ly hợp cứng hơn, làm cho ly hợp mạnh hơn và cho nó nhiều mô-men xoắn hơn. Chúng cũng cung cấp một cảm giác ổn định hơn so với ly hợp được điều khiển bằng cáp đồng thời đơn giản hóa quá trình sản xuất. Thay vì một dây cáp kéo trên một cánh tay để điều khiển bộ ly hợp, hệ thống thủy lực sử dụng một xi lanh bị động và một thanh đẩy, bên trong động cơ và tránh hư hại.

(3) Nó hoạt động như thế nào? Tay côn được kết nối với một bình chứa xi lanh chủ động chứa đầy chất lỏng. Khi tay côn được bóp vào, chất lỏng được nén và áp lực tích tụ. Áp suất tăng sẽ truyền một xung chất lỏng xuống vòi đến bộ phận phụ của bộ ly hợp nơi chất lỏng đẩy vào một pít-tông bên trong bộ phận bị động của bộ ly hợp, từ đó đẩy vào một thanh. Thanh này kéo dài từ phía bên trái của động cơ (phía cần số) sang bên phải nơi có nồi ly hợp (bát côn). Thanh được đẩy vào một khớp nối giống như chỏm chiếc mũ để tách bộ ly hợp bằng cách kéo các lá côn ra xa nhau.

(4) Tự động điều chỉnh. Khi ly hợp bị nóng, các lá fiber (lá bố) sẽ nở ra, làm giảm khoảng cách giữa các lá và làm thay đổi điểm cắt của bộ ly hợp. Ly hợp truyền động bằng cáp cần phải được điều chỉnh khi các tấm ly hợp nóng lên và hạ nhiệt. Với ly hợp thủy lực, chất lỏng liên tục tự điều chỉnh để bù nhiệt và hao mòn. Điều này giữ cho ly hợp hoạt động tối ưu đồng thời cho bạn cảm giác nhất quán ở tay côn.

(5) Lịch sử. KTM lần đầu tiên giới thiệu bộ ly hợp thủy lực trên các mẫu xe motocross vào năm 1998, và đến năm 2000, tất cả các xe motocross cỡ lớn đều sử dụng hệ thống này. Husqvarna đã sử dụng bộ ly hợp thủy lực Magura từ năm 2014, khi KTM mua lại công ty và Kawasaki là thương hiệu Nhật Bản duy nhất chuyển sang sử dụng bộ ly hợp thủy lực khi họ ra mắt trên chiếc KX450 2014.

(6) Cách chuyển sang côn thủy lực. Nếu xe của bạn không đi kèm với bộ ly hợp thủy lực, bạn có thể nâng cấp bằng cách sử dụng bộ ly hợp thủy lực Hymec của Magura. Hymec là viết tắt của “hydraulic from mechanical” (thủy lực từ cơ khí). Nếu xe của bạn không có bộ ly hợp thủy lực OEM, sẽ không có bộ phận chính, phụ trên vỏ động cơ để kích hoạt thanh đẩy. Hệ thống Magura Hymec khắc phục điều này bằng cách cung cấp một xi lanh thủy lực bị động bắt vít bên ngoài động cơ để di chuyển cánh tay truyền động mà cáp ly hợp của bạn sử dụng để kéo ly hợp.

(7) Các vấn đề bộ phận đẩy. Các bộ phận của piston đẩy chính và phụ Magura trên Husqvarna FC450 trước năm 2019 đã bị hỏng phớt. Phớt trên pít tông kích hoạt thủy lực sẽ bị mòn, làm cho chất lỏng thoát ra, gây ra sự mất áp suất bên trong bộ phận nhận lực. Khi phớt bị rò rỉ, bộ ly hợp sẽ mất hoàn toàn tác dụng mà không có cảnh báo. Trước khi Magura thiết kế lại phớt bộ phận nhận lực vào cuối năm 2019, giải pháp là lắp đặt ống bơm Brembo, phù hợp hoàn hảo và có thiết kế phớt tốt hơn.

(8) Bảo dưỡng. Nếu xe của bạn vẫn lao về phía trước ngay cả khi côn được bóp vào, đó là dấu hiệu cho thấy chất lỏng thủy lực trong hệ thống ly hợp của bạn bị hao hoặc có bọt khí trong đó. Vấn đề này được khắc phục bằng cách làm xả chất lỏng ly hợp thủy lực và thay thế bằng chất lỏng mới trong ống giữa tay côn và xi lanh. Thực hiện theo các hướng dẫn trong sách hướng dẫn để thay chất lỏng.

(9) Dầu khoáng (Mineral Oil). Được cảnh báo trước rằng một số hệ thống ly hợp thủy lực Magura cũ hơn cần dầu khoáng thay vì dầu phanh trong hệ thống. Nếu dầu phanh được sử dụng trong một hệ thống được thiết kế cho dầu khoáng, dầu phanh sẽ làm cho phớt bị nở và rò rỉ. Vật liệu phớt khác nhau được yêu cầu tùy thuộc vào chất lỏng được sử dụng. Bộ dụng cụ Magura từ Hymec yêu cầu dầu khoáng Blood Hydraulic độc quyền của Magura.

(10) Dầu phanh. Loại chất lỏng thủy lực mà hệ thống ly hợp yêu cầu được in trên nắp của bình chứa xi lanh chính. Nếu xe của bạn yêu cầu dầu phanh, chúng tôi khuyên dùng loại Dot 4 hoặc Dot 5.1 với điểm sôi cao. Điểm chưng khô (điểm sôi khô) là số cao hơn, được lấy khi chất lỏng ở trong tình trạng hoàn hảo. Điểm sôi (ướt) được lấy khi chất lỏng được hydrat hóa hoàn toàn và ở trạng thái cân bằng. Dầu phanh có tính hút ẩm, có nghĩa là chúng hút nước. Khi nước xâm nhập dầu phanh, nó làm cho chất lỏng dầu phanh sôi ở nhiệt độ thấp hơn, làm giảm hiệu quả của ly hợp.

VivuMoto dịch từ Motocross Action Magazine